Begroting2017

De lokale heffingen zijn een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke inkomsten. De inkomsten uit gemeentelijke belastingen (OZB, precario- en hondenbelasting) en heffingen (o.a. afvalstoffenheffing, rioolheffing en leges) bedragen bijna 14% van het totaal aan inkomsten van de gemeente.

In het coalitieakkoord 2014-2018 'Maassluis Dichtbij' - verbinden en vooruitzien, zijn de kaders weergegeven voor de lokale heffingen. Deze zijn uitgewerkt in de Nota lokale heffingen 2014-2017.
Deze paragraaf geeft informatie over het beleid en de ontwikkeling van de tarieven van de lokale heffingen en over het kwijtscheldingsbeleid. Ook wordt in deze paragraaf ingegaan op de kostendekking van de gemeentelijke heffingen: de afvalstoffenheffing, de rioolheffing, de leges omgevingsvergunning en overige leges.

In de ‘COELO Atlas van de lokale lasten 2016’ bereikt de gemeente Maassluis rangnummer 153 van de woonlastenladder voor meerpersoonshuishoudens (rangnummer 1 de goedkoopste gemeente - rangnummer 396 de duurste gemeente). Sinds 2015 behoort Maassluis weer tot de 50% goedkoopste gemeenten.

De onderstaande tabel brengt de lastendruk in 2016 van deze en omliggende gemeenten in de omgeving in beeld (bron: websites van de diverse gemeenten, www.overheid.nl en www.coelo.nl).

* als percentage van de WOZ-waarde + € 172,32 voor een meerpersoonshuishouden

Gemeenten zijn beperkt in de soorten belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de wet.

Voorbeelden zijn onroerende zaak belasting (OZB), parkeerbelasting, toeristenbelasting en hondenbelasting. De opbrengsten van deze belastingen zijn zogenaamde algemene dekkingsmiddelen. Hier staat geen individuele tegenprestatie tegenover. De gemeenteraad bepaalt zelf waaraan deze inkomsten worden besteed. De gemeente Maassluis heft in dit kader bijvoorbeeld OZB en hondenbelasting.

Naast belastingen, heft de gemeente rechten en leges voor individuele dienstverlening aan haar burgers. De tarieven van deze rechten en leges dienen zodanig vastgesteld te worden dat de geraamde opbrengsten de geraamde kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. De opbrengst van deze zogeheten gebonden heffingen dient alleen ter bestrijding van de kosten die de gemeente voor de betreffende dienstverlening maakt. De belangrijkste (gemeentelijke) heffingen zijn de reinigingsheffing (afvalstoffenheffing en reinigingsrecht) en de rioolheffing.

De begrote OZB-opbrengst in Maassluis stijgt in 2017 ten opzichte 2016 voor niet-woningen (bedrijven, winkels etc.) met 12% (hierin is de eventuele verhoging door een mogelijke invoering van het ondernemersfonds niet meegenomen). De begrote ozb-opbrengst voor woningen wordt met 2,3% verhoogd.

De aanpassing van de OZB-tarieven voor 2017 is daarnaast afhankelijk van de waardeontwikkeling van de onroerende zaken in Maassluis. Omdat de verwachting is dat de gemiddelde WOZ-waarde van een onroerende zaak in Maassluis voor het belastingjaar 2017 (waardepeildatum 1 januari 2016) ten opzichte van het belastingjaar 2016 (waardepeildatum 1 januari 2015) zal stijgen, zullen de OZB-tarieven minder stijgen dan de geraamde opbrengsten.

De toe- of afname van het aantal onroerende zaken door nieuwbouw of sloop (de zogenaamde areaalontwikkeling) wordt, zoals de wet dat voorschrijft, buiten de berekening van de tarieven gehouden. Dit betekent dat indien er per saldo een toename is van het aantal onroerende zaken, en daarmee WOZ-waarde, dit extra inkomsten zijn, bovenop de begrote OZB-opbrengst. Omgekeerd betekent een afname dat de inkomsten lager zijn.

De begrote OZB-opbrengst voor 2017 bedraagt in totaal ruim € 5,6 miljoen.

De afvalstoffenheffing wordt geheven op grond van artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer. Op basis van dit artikel mag de gemeente een heffing instellen om kosten voor het inzamelen van huishoudelijk afval te verhalen op de aanbieder van het afval. Net zoals bij de rioolheffing heeft een gemeente vrijheid bij de invulling van de afvalstoffenheffing. Het gemeentebestuur mag de heffingsgrondslag en de heffingsmaatstaf bijvoorbeeld zelf bepalen.

Met ingang van 1 januari 2016 is een afvalstoffenheffing voor huishoudens ingevoerd. Het reinigingsrecht voor huishoudens is afgeschaft. Het reinigingsrecht voor bedrijven blijft bestaan. Voor zowel het reinigingsrecht als de afvalstoffenheffing geldt dat de geraamde baten de geraamde lasten niet mogen overschrijden.
Om de mate van kostendekkendheid weer te kunnen geven, wordt met ingang van 2017 in een overzicht weergegeven wat de lasten zijn op het product c.q. taakveld en welke lasten (zoals overhead) er extracomptabel aan worden toegerekend. In de overzichten staan ook de geraamde opbrengsten genoemd. De definitieve tarieven voor 2017 worden in december met een separaat raadsbesluit vastgesteld.

Met de rioolheffing kunnen kosten worden verhaald om maatregelen te treffen die noodzakelijk zijn voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van hemel- en grondwater.

In 2014/2015 is het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) geactualiseerd. Hieruit kwam naar voren dat de tarieven vanaf 2016 verder zullen moeten stijgen. Door een verlaging van de rekenrente zullen er echter lagere kapitaallasten aan de exploitatie Riolering worden toegerekend dan in het GRP is berekend. Hierdoor kan de in het GRP genoemde tariefstijging enigszins herzien worden. Ook de voorziening zal hierbij worden betrokken. Na de bescheiden daling in 2016 is voor 2017 weer een lichte stijging voorzien. Dit betekent dat de rioolheffing zou stijgen naar € 174.

De omvang van de voorziening riolering bedraagt naar verwachting € 0,9 miljoen per 1 januari 2017. In 2017 en 2018 worden geen dotaties of onttrekkingen voorzien. Wanneer de tariefontwikkeling uit het GRP verder gevolgd wordt, zal de voorziening riolering vervolgens naar verwachting stijgen tot circa € 1 miljoen in 2020.

In de exploitatie van de riolering worden ook (een deel van) enkele taken gedekt die niet meer geraamd worden op het product riolering, maar elders in de begroting tot uitdrukking komen. Dit principe is niet anders dan voorgaande jaren, echter naar aanleiding van de gewijzigde BBV voorschriften is alleen de plaats waar de lasten verantwoord worden anders. Voor de riolering gaat het om 35% van het product Straatreiniging. Daarnaast wordt in totaal afgerond € 2,7 ton aan overhead toegerekend.

De wettelijke grondslag van de leges algemene dienstverlening (titel I van de legesverordening) is opgenomen in artikel 229, eerste lid, onderdeel b van de Gemeentewet. Dit artikel zegt dat: “rechten kunnen worden geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten”. Op basis van dit artikel mag de gemeente de kosten van dienstverlening in rekening brengen bij de mensen die deze dienst vragen. De omgevingsvergunningen (titel II van de legesverordening) worden sinds 1 oktober 2010 geregeld op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In de Wabo zijn ongeveer 25 voormalige regelingen onder gebracht die allemaal betrekking hebben op de fysieke leefomgeving. Het gaat hier om vergunningen voor bouwen, ruimte, natuur en milieu (Handreiking kostentoerekening, 2014). De leges en vergunningen rond horeca, evenementen en prostitutiebedrijven (titel III van de legesverordening), zijn vastgelegd in de Europese Dienstenrichtlijn.

In de onderstaande tabel is de onderbouwing van kosten van de gemeentelijke leges en tarieven 2017 in beeld gebracht. Per onderdeel is uitgesplitst welke kosten (lasten taakvelden, overhead en BCF/ BTW) worden toegerekend aan een gemeentelijke product en met welke inkomstenraming rekening wordt gehouden. Op basis van deze gegevens kan de mate (%) van kostendekkendheid worden bepaald.

Korte toelichting per hoofdstuk

Burgerlijke stand (huwelijken)

De kosten voor een huwelijksvoltrekking bestaan uit personeelskosten, kosten van de buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand en overige kosten. Voor het voltrekken van huwelijken geldt dat de tarieven verschillen per locatie en tijdstip. Verder bestaat de mogelijkheid om op dinsdagochtend (van 09:00 - 09:30 uur) een huwelijk kosteloos te laten voltrekken. Met name de grote belangstelling voor kosteloze huwelijk leidt tot een beperkte kostendekkendheid (29%) van dit product.

Reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaarten

Gemeente Maassluis hanteert de maximumtarieven die door het Rijk zijn vastgesteld. Dit houdt in dat naast de rijkskosten voor het reisdocument, de maximale bijdrage voor de gemeente wordt gevraagd. De maximale bijdrage blijkt onvoldoende te zijn om de volledige kostendekkend (68%) van dit product in 2017 te kunnen waarborgen.

Rijbewijzen

Voor het aanvragen van een rijbewijs wordt in de gemeente Maassluis ook het door het Rijk vastgestelde maximumtarief gevraagd. Op begrotingsbasis is het dekkingspercentage bepaald op 64%.

Winkeltijdenwet / wet op de kansspelen / drank- en horecawet / diversen (onderdeel APV)

In dit overzicht is ervoor gekozen om enkele hoofdstukken die te maken hebben met de vergunningverlening in het kader van openbare orde en veiligheid samen te voegen. Dit omdat het op dit moment niet mogelijk is om de ramingen op het gebied van de inkomsten en uitgaven per hoofdstuk uit te splitsen. In de loop van 2017 zal nader worden onderzocht hoe deze splitsing in de administratie is aan te brengen, aangezien de kostendekkendheid van deze vergunningverlening erg laag is.

Diversen

Onder dit hoofdstuk vallen onder meer de tarieven voor de aanvragen voor ligplaatsvergunningen in de Vlieten, de aanvragen voor naturalisatie, aanvragen van een Rotterdampas en van verschillende aanvragen van vergunningen op basis van de APV. De kosten en baten met betrekking tot deze aanvragen zijn opgenomen onder een verzamelpost met andere vergunningen op het gebied van openbare orde en veiligheid. Onder andere de lasten die betrekking hebben op de aanvragen tot naturalisatie leiden tot een lagere kostendekkendheid van dit hoofdstuk.

Algemene opmerking

Voor een aantal hoofdstukken uit de legesverordening ontbreken ramingen in de begroting. Dit is meestal vanwege het feit dat dit zo weinig voorkomt dat een raming niet te maken is. Deze opbrengsten hebben een incidenteel karakter en er worden als zodanig ook geen lasten en opbrengsten voor geraamd.

*) Inclusief automatische kwijtschelding

In Maassluis wordt kwijtschelding verleend met betrekking tot de afvalstoffenheffing (100%) en, indien van toepassing, de hondenbelasting (50%).

Of kwijtschelding wordt verleend, hangt af van de betalingscapaciteit van belastingplichtigen. Bij de bepaling daarvan wordt rekening gehouden met 100% van de kosten van levensonderhoud, zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. Cliënten van de gemeentelijke uitkeringsinstantie krijgen automatisch kwijtschelding toegekend.
Inwoners van 65 jaar en ouder hoeven in Maassluis maar eenmaal kwijtschelding aan te vragen. Wanneer de aanvraag wordt gehonoreerd en de financiële- en/of gezinsomstandigheden niet wijzigen, geldt de kwijtscheldingsbeschikking de rest van hun leven.

• Uitvoeringstaken wet Waardering Onroerende Zaken
• Opleggen van gemeentelijke belastingen en heffingen
• Uitvoering invordering- en kwijtscheldingsbeleid

• Nota lokale heffingen 2014-2017
• Belastingverordeningen